Zelf produceren of uitbesteden, deel 2: Op zoek naar de juiste balans tussen grip en vrijheid
De keuze tussen zelf produceren en uitbesteden is (ook) binnen de printindustrie van groot strategisch belang. Ze beïnvloedt direct aspecten als kosten, kwaliteit, flexibiliteit, ondernemersrisico en duurzaamheid, maar ook de langetermijnpositie. In een vierdelige serie gaan we dieper op deze materie in. In Deel 2 bespreken we de balans tussen grip en vrijheid, proactief verkopen of reactief produceren, en de productmix die alles bij elkaar houdt.
Investeren in machines versus flexibiliteit behouden
Investeringen in machines brengen controle over je productie, maar ze brengen ook hoge vaste kosten en risico’s met zich mee. Uitbesteding biedt de mogelijkheid om in te spelen op de huidige marktvraag zonder vast te zitten aan langetermijninvesteringen. Welke factoren spelen een rol bij de keuze tussen grip door eigen productie en flexibiliteit door uitbesteding?
De voordelen van eigen productie
- Optimale grip: als er bij uitbesteding iets fout gaat, kun je richting de klant bij wie je een project draait minder snel schakelen dan wanneer je tevens over eigen printproductie beschikt en op elk moment direct kan inspringen.
- Flexibiliteit: uitbesteding levert flexibiliteit op, maar ook eigen productie kan daarin juist voorzien. Een productiehuis kan immers nooit alle printspecialties leveren. Printprofessionals die uitbesteden, hebben daarom ook vaak de beschikking over een eigen atelier. Erik Fieten, eigenaar van Alvasi Reclame, meldt bijvoorbeeld: ‘Ik heb 2 FTE volledig op productie staan. Veel van wat bij ons geprint wordt, wordt ook gepeld. Dat deel van de productie wil ik niet uitbesteden: voertuigbelettering is 25% van mijn omzet.’
- Schaalbaarheid: flexibiliteit door eigen productie kan ook voorzien in schaalbaarheid bij spoedopdrachten. Als bijvoorbeeld een scholengemeenschap morgen printproducten in grote aantallen nodig heeft, moet zijn printleverancier dat vrijwel direct kunnen organiseren. Eigen productie kan dan uitkomst bieden. Tegelijkertijd: als de gemiddelde bezettingsgraad van de betreffende productieprinter laag is, dan is die scholengemeenschap weer een dure, te heroverwegen klant.
Toch is schaalbaarheid over het algemeen juist een voordeel van uitbesteding: een productiehuis kan immers veel meer volume aan dan een individuele signmaker of printmediabedrijf.
De voordelen van uitbesteding
Voor het succes en de continuïteit van jouw onderneming is het zaak nuchtere, doordachte afwegingen te maken tussen het zelf produceren en uitbesteden. Vanwege de volgende factoren kan uitbesteding lonen:
- Risicobeperking: de marktvraag verandert voortdurend en vraagcycli worden steeds korter. Dat verhoogt de onzekerheid die gepaard gaat met investeringen in eigen machines: blijft de Return on Investment gedurende de afschrijvingstermijn voldoende gewaarborgd? Blijven jouw machines in die periode wel relevant, ook in het licht van nieuwe generaties machines die op de markt komen, die beter inspelen op nieuwe marktbehoeften? Door uitbesteding ontloop je het risico dat je de investering in je machines onvoldoende terugverdient.
- Strategische wendbaarheid: zoals in het vorige artikel al genoemd: het niet of minder investeren in eigen machines betekent het vrijspelen van liquide middelen om bijvoorbeeld te investeren in innovatie of assortimentsverbreding, in reactie op nieuwe marktkansen die zich aandienen. Denk bijvoorbeeld aan de opkomst van neonprint, en nieuwe toepassingen van print in interieurdecoratie, zoals akoestisch behang en veloursbehang. Ook leidt het niet investeren in eigen machines tot hogere buffers waarmee je minder kwetsbaar wordt voor zaken als stijgende loon- en inkoopkosten.
- Lagere kosten: productiehuizen zijn ingericht op grote aantallen orders van soortgelijke producten die gecombineerd worden geproduceerd op gespecialiseerde productielijnen: één lijn voor één product, met één operator die één of meerdere lijnen overziet. Commodity printproducten, zoals rechtstreeks te beprinten platen, koop je daarom goedkoper in dan dat je ze zelf kunt produceren. Gevolg: minder hassle en meer winstmarge. De praktijk bij menig printprofessional is daarentegen dat op dezelfde machine uiteenlopende producten worden gemaakt. Zo vertelt een signmaker: ‘Wij produceren op dezelfde machine een keuringssticker, full colour textiel en busbelettering. Daarom hebben wij van de printer en werktafel een multitool gemaakt. Dat is natuurlijk nooit zo efficiënt als een zakmes waarmee je alleen maar worst snijdt.’
- Minder ‘nee’ verkopen: niemand verkoopt graag nee, maar bij sommige printproducten is de vraag te beperkt om daarvoor eigen machines aan te schaffen. Door samenwerking met een productiehuis dat de vraag van meerdere klanten bundelt, kun je klanten dan toch beleveren.
- Duurzaamheid: door uit te besteden ben je als printprofessional ook flexibeler om in te spelen op nieuwe businesskansen rondom duurzaamheid. Het werken met gerecyclede content en gesloten materiaalkringlopen wordt steeds belangrijker. Als printbedrijf is het lastig hier zelf veel tijd in te stoppen en de ontwikkelingen - ook rondom wetgeving - bij te houden. Een productiehuis heeft daarentegen de slagkracht om dit in samenwerking met de keten voor die individuele bedrijven te organiseren. De Igepa Milieustraat, waarbij steeds meer signmaterialen bij klanten worden opgehaald, herverwerkt en hergebruikt, is een prachtig voorbeeld van die ketenwerking vanuit productiehuizen richting zowel leveranciers als klanten.
Proactief verkopen versus reactief handelen
“Digital Print” als wereldmarkt groeit van €119 miljard omzet in 2022 tot naar verwachting €211 miljard in 2027: een groei van 77%. Alles is daarin meegenomen: boeken en andere uitgaven, labels, stickers en verpakkingen, kleding, Large Format Print - waaronder interieurdecoratie en geschenken - en fotoproducten. Trends als de Creator Economy en hyperpersonalisatie - klanten die producten in unieke uitvoeringen en designs bestellen - voeden die groei van Digital Print.
Plug & Play in de Creator Economy
In die Creator Economy zijn toetredingsdrempels vrijwel weggevallen: designs zijn door platformen als Canva en een keur aan AI-tools bijna net zo eenvoudig te creëren als een Insta-post. Bijna hetzelfde geldt voor het bouwen en onderhouden van een webshop, want ook dat wordt grotendeels door AI overgenomen. Je kunt nu binnen een dag een goede webshop maken die via een API is gekoppeld met een printproductiehuis. Dit betekent dat je in die nieuwe, momenteel exploderende Creator Economy zonder noemenswaardige investeringen printproducten kunt aanbieden zonder dat je zelf ontwerpt en produceert. Social influencers op platformen als TikTok en Instagram doen dit dan ook massaal.
Vooral onder jongere generaties aanbieders heeft Dropshipping een grote vlucht genomen. Dropshipping is een bedrijfsmodel waarbij een online winkel producten verkoopt zonder deze zelf op voorraad te hebben; zodra een klant bestelt, koopt de winkel het product bij een leverancier die het direct naar de klant verzendt, desgewenst whitelabel: in de huisstijl en uit naam van de aanbieder.
Meer tijd voor de klant
Veel gevestigde printprofessionals wachten op de vraag van de klant en produceren pas dan. Maar de Creator Economy stelt hen dus in staat om via sociale platformen als TikTok en Instagram, en e-commerceplatformen zoals Gelato en Red Bubble, proactief gepersonaliseerde printproducten aan te bieden die zij niet zelf hoeven te maken.
De hoogste toegevoegde waarde van veel gevestigde reclamebureaus en signmakers zit doorgaans niet in hun printproductie, maar in het bedenken van reclameconcepten enerzijds en het monteren van grootformaat print- en signproducten anderzijds. In die nieuwe Creator Economy krijgen zij de kans om daar veel meer op te focussen. Door de wegvallende lasten van het houden van voorraden en eigen printproductie kunnen medewerkers meer focussen op klantrelaties, de klantbehoefte en de ontwikkeling van nieuwe creatieve concepten.
Montage als lucratieve groeimarkt
In de Creator Economy ontstaat dus - vooral vanuit social influencers - steeds meer vraag naar printproductie. Uitbesteden stelt printprofessionals in staat om - in reactie op die vraag - een ruimer assortiment aan te bieden zonder voorraadbeheer en productierisico’s. Bovendien: door die enorme groei van “Digital Print” neemt de behoefte aan montage van grootformaat print- en signproducten de komende jaren toe. Het kunnen aanbieden van deze activiteit biedt welhaast zeker bedrijfsgroei.
Marges en productmix: de juiste balans vinden
Zoals eerder al gesteld: natuurlijk betekent die nieuwe Creator Economy niet dat je alle printproductie moet uitbesteden. Wél is het raadzaam om scherpere keuzes in jouw businessmodel te maken. Welke waarde voeg je zelf echt toe? En wat mag dat kosten?
Een complicerende factor is dat veel printprofessionals zijn begonnen vanuit een liefde voor de techniek van print en montage. Veel ambachtelijke bedrijven doen nog altijd het liefst alles zelf. Of, zoals een signmaker ons over zijn “concullega’s” vertelde: ‘Met een Zündmachine iets snijden, stapelen, verlijmen, in 3D-creëren, wat na een dag werken voor een paar honderd euro naar de klant gaat. Mooie vakidiotie, maar het levert weinig op, terwijl je met de printproductiehuizen van tegenwoordig niet meer alles wat je bedenkt zelf hoeft te maken.’
Marge- / innovatieproducten versus commodities
Door bewust te kiezen wat je zelf produceert en wat je uitbesteedt, optimaliseer je jouw winstgevendheid. Laten we dit uitdiepen. Ook in de Creator Economy blijft het raadzaam om bepaalde printproducten zelf te maken: producten die een productiehuis niet in het assortiment heeft en waarmee een printprofessional zich onderscheidt, leveren vaak hoge winstmarges op.
Zomaar een voorbeeld is Dimense-3D-printbehang, waarmee je interieurs een luxe uitstraling meegeeft. Maar vraag je scherper dan ooit af of je de productie van commodities niet beter kunt uitbesteden. Je printer aanzetten voor twee doeken voor een dorpsfeest is inefficiënt. Maar heb je veel van dit soort handel? Dan kan eigen productie wél de beste optie blijken door de combinatie van een hoge machinebezetting en een hoog servicegehalte.
Vroegtijdige innovatie
Een printproductiehuis zit heel dicht op ontwikkelingen bij fabrikanten. Men is constant met elkaar in gesprek over waar de markt naartoe beweegt. Hierdoor kan een productiehuis nieuwe producten en oplossingen al adopteren voordat een printbedrijf hiervan afweet. Door samen te werken met productiehuizen ben je snel op die innovaties aangesloten.
Een voorbeeld: door de komst van de swissQprint Karibu 2 en Kudu introduceert Probo neonprint. Printprofessionals kunnen sinds oktober 2025 als eerste in Nederland hun klanten verrassen met neonprints op verschillende materialen: van Blackback Soft en QuaPro tot posterpapier en vloervinyl. Binnenkort volgt de uitbreiding naar diverse plaatmaterialen, waaronder neon op plexiglas.
Lang niet elke signmaker heeft genoeg volume of middelen om zelf te investeren in dergelijke high-end neonproductieprinters. Aansluiting op een printproductiehuis stelt printprofessionals in staat om dan toch deze lucratieve printniche in het assortiment op te nemen. Hiermee kunnen zij hun klanten inspireren en verrassen.
Een andere trend die printproductiehuizen momenteel waarnemen is de single pass printtechniek bij labels. Wanneer in de toekomst deze techniek ook kan worden toegepast op folies of platen, kan een printproductiehuis bij de betreffende productielijnen 5 tot 7 keer meer afzet behalen, waardoor de prijs naar beneden kan. De printprofessional die is aangesloten op een productiehuis profiteert daarvan.
Eigen apparatuur: kans op snelle waardedaling
Een Zeeuwse signondernemer wijst op een vaak onderschat risico bij de financiering van productieprinters: de moeilijke inschatbaarheid van de restwaarde. ‘Het probleem is niet zozeer de afschrijving zelf, maar het feit dat marktontwikkelingen een enorme impact kunnen hebben op de restwaarde van je apparatuur. Die impact is vooraf nauwelijks in te schatten.’
Hij illustreert dit met een eigen ervaring: ‘De restwaarde van mijn productieprinter was een jaar geleden nog €100.000,-. Maar ontwikkelingen in de markt - zoals de komst van nieuwe typen printers met meer mogelijkheden en het steeds aantrekkelijker worden van uitbesteden - hadden als gevolg dat de marktwaarde in enkele maanden terugliep naar circa €30.000,-. In één jaar tijd verloor de machine dus €70.000,- aan waarde.’
Q-Signing over zelf produceren of uitbesteden
Het in Waalwijk gevestigde Q-Signing verbetert de offline zichtbaarheid van bedrijven door middel van creatieve oplossingen, van ontwerp tot en met montage. Een voorbeeldproject is de realisatie van interieurdecoratie en bewegwijzering bij Safaripark Beekse Bergen in opdracht van de Libema Groep.
Q-Signing doet de printproductie van projecten deels zelf en besteedt deze deels uit aan productiehuizen als Piet Hoevenaars en Probo. Directeur Dorus Hexspoor: ‘Wij produceren toch wel circa 75% zelf en besteden de rest uit. Als ik nu een signbedrijf zou starten, zou ik waarschijnlijk al snel 60% van de printproductie uitbesteden en 40% zelf doen. Ik vind het mooi om te zien dat veel bedrijven zelf rechtstreeks op plaat printen, maar wij hebben er bewust voor gekozen dit niet te gaan doen. Mede daarom zijn wij heel blij met onze printproductiepartners.’
‘Wanneer je investeert in je eigen printproductie, moet je drie dingen doen’, zo vervolgt Hexspoor: ‘De kosten ervan meenemen in je prijs, deze kosten kunnen terugverdienen én na de afschrijvingstermijn een nieuwe printer kunnen kopen. Dat zijn al drie verantwoordelijkheden die je draagt, terwijl je het ook in kan kopen, daar waar de kennis en vaardigheden optimaal zijn. Dan heb je een bepaalde winstmarge die je toevoegt aan het hele verhaal, terwijl wij zorgen dat de aangeleverde printproducten goed worden gemonteerd. Het creatieve en montagedeel verzorgen wij zo goed dat niemand ons dat kan afnemen. Maar de verantwoordelijkheid om zo’n kostbare printer goed draaiend te houden, daar passen wij voor… Als jij dat voor €17,- per m² materiaal en jouw buurman voor €16,- per m² kan, dan kun je de opdracht al kwijt zijn, terwijl je wel met die vaste machinekosten blijft zitten.’
Denk vanuit je businessmodel
Sommige printprofessionals kiezen voor het zoveel mogelijk laten printen, en specialiseren zich in afwerken en verpakken, omdat daar hun kracht ligt. Ook dat is een keuze. In alle gevallen geldt: kijk naar je eigen businessmodel en vraag jezelf af met welke producten en diensten je de meeste waarde kunt toevoegen en de hoogste marges kunt behalen.
Maak van daaruit de keuzes die voor jouw bedrijf het meest logisch zijn om toekomstbestendig te ondernemen in een snel veranderende printindustrie. Zo voorkom je dat je terechtkomt in de race to the bottom die we in de printsector helaas veel tegenkomen. We wensen je succes in al je overwegingen!
Wanneer heb je voor het laatst écht naar jouw printproductie gekeken? Hoe bepaal je de juiste balans tussen grip door eigen productie en flexibiliteit door uitbesteding? En hoe kun je in je verkoopmodel beter inspelen op trends als de Creator Economy, die “Digital Print” als groeimarkt aanjagen? Met een viertal artikelen helpen wij je om met een frisse blik te kijken naar je huidige bedrijfsvoering. Je vindt deel 1 van deze reeks hier.
Tekst: Wim Danhof. Afbeelding boven: Een voorbeeld van Digital Print als groeimarkt: decoratieve print in interieurs, oftewel "Printerieurs".
Wil je het nieuwste PRINTmatters magazine thuis ontvangen? Neem een proefabonnement en kies voor nalevering.
