MKB-Nederland: ‘Er blijft voor veel mkb-ondernemers onder de streep nauwelijks iets over’
In 2024 is de gemiddelde omzet- en winstgroei in het Nederlandse midden- en kleinbedrijf op een historisch laag niveau uitgekomen. De groei hield bovendien nauwelijks gelijke tred met de inflatie. Hierdoor is de investeringsruimte in het mkb nog verder onder druk komen te staan. Dat is de belangrijkste conclusie uit het nieuwe SRA-rapport “Branches in Zicht 2025, de harde cijfers van Nederlandse ondernemingen”. Daarin zijn 7.445 jaarrekeningen van mkb-bedrijven (exclusief zzp’ers) geanalyseerd. In een reactie op het rapport roept de voorzitter van MKB-Nederland de politiek op om actie te ondernemen.
Uit het rapport van SRA, een landelijk netwerk van bijna 370 zelfstandige accountantsorganisaties die werkzaam zijn voor het mkb, blijkt dat de gemiddelde omzetgroei in 2024 is uitgekomen op 3,4%. Hoewel positief, is deze ontwikkeling in historisch opzicht mager, zo meldt SRA in een persbericht. Met uitzondering van het bijzondere coronajaar 2020 was de omzetgroei in het SRA-BiZ-onderzoek niet eerder zo beperkt. Achter de omzettoename gaat bovendien vooral inflatie schuil (3,3% over 2024).
De winstgroei bedroeg 3,1% en bleef daarmee achter bij zowel de omzetontwikkeling als de inflatie. Dit betekent ook een forse teruggang ten opzichte van 2023 (9,1%) en is de op een na laagste winstgroei ooit in het SRA-BiZ-onderzoek. Daar komt bij dat er zeker niet voor iedereen in het mkb sprake was van een positief jaar: bijna de helft van de ondernemers ging er wat winst betreft op achteruit.
Verdere stijging bedrijfskosten
Een belangrijke factor in de winstontwikkeling is de verdere stijging van de bedrijfskosten (+7,9%), met opnieuw een opvallende rol voor de personeelskosten (+8,7%). De loonkosten kwamen – net als een jaar eerder – meer dan 8% hoger uit. ‘De personeelskosten zijn voor het derde jaar op rij fors gestegen’, aldus Pieter van der Kwaak, bestuurslid van SRA. ‘Gemiddeld gaat daar inmiddels 24% van de omzet aan op. Dit knaagt aan de marges, het resultaat en aan het investerend vermogen.’
Marges en investeringen onder druk
De gemiddelde winstmarge in 2024: 7,6%. Dit betekent dat een ondernemer van elke 100 euro omzet gemiddeld slechts 7,60 euro overhoudt. Daarvan moeten ondernemers alles doen: belasting betalen, rente aflossen en investeren in cruciale thema’s zoals verduurzaming en digitalisering. Voor een vijfde van de ondernemers moet er daarnaast ook nog een inkomen van af. ‘Dit is geen houdbare situatie’, vindt Van der Kwaak. ‘Het potentieel van het mkb is nog altijd groot. Maar om dat potentieel te benutten, is meer investeringsruimte noodzakelijk.’
Grote verschillen tussen branches
Op brancheniveau liepen de cijfers flink uiteen. Wat betreft omzet bleven de industrie (+1,6%), bouw (+1,5%), horeca (+0,3%) en specialistische zakelijke dienstverlening (-2,2%) achter bij het gemiddelde. Deze branches leverden ook alle vier in ten opzichte van een jaar eerder. De omzetontwikkeling in de medische zorg (+14%) en de automotive (+12,8%) was juist hoger dan het mkb-cijfer, net als in de logistiek (5,4%) en de detailhandel (5,3%).
Ondanks een bovengemiddelde omzetontwikkeling wisten de logistiek en detailhandel geen winstgroei te realiseren. Integendeel: de winst daalde met respectievelijk bijna 16% en ruim 25%. Ook de horeca (-9,3%) en de bouw (-4,7%) zagen hun winst afnemen ten opzichte van 2023. De winstontwikkeling was het sterkst in de automotive en de medische zorg.
‘Een beter beeld kun je bijna niet krijgen’
‘De rek is er bij veel ondernemers uit’, zegt voorzitter Jacco Vonhof van MKB-Nederland in een reactie op het rapport. ‘De reële winst blijft achter en daardoor neemt het investeringsvermogen af. Dat gaat uiteindelijk ten koste van de wendbaarheid en innovatiekracht van onze economie.’
De cijfers bevestigen volgens Vonhof bijna realtime de problemen waar ondernemers mee kampen en waar MKB-Nederland al langer voor waarschuwt. ‘Het zijn geen macro-plaatjes, maar cijfers gebaseerd op de jaarrekeningen van bijna 7.500 mkb-bedrijven. Een beter beeld kun je bijna niet krijgen.’
Naast de “clusterfuck”, zoals MKB-Nederland het verwoordt, van fors gestegen kosten, onzekerheid, gebrek aan stabiel beleid, geopolitieke (handels)spanningen, regeldruk en personeelskrapte hebben ondernemers volgens hem last van een te hoge belastingdruk, netcongestie, veel te trage vergunningverlening en moeite om financiering aan te trekken. ‘Het mkb laat over 2024 nog wel een lichte groei van omzet en winst zien, maar door de hoge inflatie blijft er voor veel ondernemers onder de streep nauwelijks iets over’, zegt Vonhof. ‘Ook geen ruimte dus om te investeren, terwijl dat juist nodig is. Dat is zorgwekkend.’
Verantwoordelijkheid nemen
Volgens de voorzitter van MKB-Nederland moet de politiek zich hier iets van aantrekken. ‘De politiek moet nu haar verantwoordelijkheid nemen. Ze moet kiezen voor stabiliteit, voor een heldere koers en voor ruimte voor ondernemerschap, in de breedste zin des woords. Dat ondernemerschap is hard nodig bij alle grote opgaven die we hebben. En in de bedrijven wordt het geld verdiend waarmee we alles in dit land betalen.’
Het rapport is hier te downloaden.
Bron: SRA, MKB-Nederland. Foto boven ter illustratie.
Ontvang iedere week de gratis PRINTmatters nieuwsbrief in je inbox
