De drukkerijklok stond stil
Op woensdag 3 mei presenteerde Leo Enthoven in drukkerij Ovimex in Deventer zijn boek ‘De drukkerijklok stond stil – oorlogsdagboek van drukkerijdirecteur Hendrik Veldwachter bij drukkerij Ovimex’. Het boek is gebaseerd op het oorlogsdagboek van Veldwachter, dat 80 jaar na de oorlog werd gevonden op een zolder in Ridderkerk.
Leo Enthoven is journalist en werkte lang bij het Deventer Dagblad. Hij doet onderzoek naar Deventer als stad van drukkerijen. Tijdens zijn zoektocht kwam hij terecht bij de Deventerse drukkerij Ovimex, waar hij hoorde over het bestaan van het oorlogsdagboek van de oprichter van de drukkerij, Hendrik Veldwachter.
Enthoven gebruikte het oorlogsdagboek als basis voor zijn boek. ‘Dit boek bevat het voltallige oorlogsdagboek. Ik heb alles gebruikt en vel er geen oordeel over. Ik heb me een klein beetje een indringer gevoeld in het persoonlijke leven van deze man. Ik heb het op een nette en verantwoorde manier in een boek verwerkt, dat is denk ik heel goed gelukt’, vertelt hij aan RTV Oost. ‘Daarnaast heb ik een aantal flankerende hoofdstukken geschreven over de achtergrond van de familie Veldwachter tijdens en na de oorlog en hoofdstukken over De Snipperling in Deventer, waar in het dagboek over wordt gesproken.’
Duivelse dillema’s
Drukkerijbazen worstelden tijdens de Tweede Wereldoorlog met duivelse vraagstukken. Ze probeerden werknemers te behoeden voor deportatie naar Duitsland. Tegelijkertijd probeerden ze alles om te voorkomen dat de nazi’s hun kostbare machines roofden. Dat kon door drukopdrachten van de bezetters uit te voeren.
‘Hendrik Veldwachter heeft gewerkt voor de Duitsers, heeft drukwerk voor ze gemaakt en sprak perfect Duits, dat hielp in de onderhandelingen. Daardoor heeft hij zijn machines kunnen behouden en heeft hij personeelsleden kunnen behoeden voor deportatie naar Duitsland’, vertelt Enthoven in een interview met Salland 1. Tijdens de hongerwinter ritselde Veldwachter voedselpakketten, die hij met slimmigheidjes op de juiste plekken kreeg. Hongertrekkers uit de Randstad voorzag hij van slaapplekken, eten en drinken.
10 over 10
De titel van het boek is ontleend aan de bijna 100 jaar oude drukkerijklok van Ovimex, die tijdens het bombardement van 6 februari 1945 op het tijdstip 10 over 10 stil bleef staan.
‘Ik denk dat dit boek in beeld brengt hoe een drukkerijdirecteur heeft geprobeerd zijn mensen en machines te redden. Maar het boek beschrijft ook heel, heel indringend de ellende van oorlog voeren’, zegt Enthoven. ‘Het zou goed zijn als de jeugd zich blijft realiseren hoe dun de lijn eigenlijk is, kijk maar naar de Oekraïne, tussen de welvaart en de vrede die wij hier kennen en de ellende van de oorlog die toch zo dichtbij kan komen’, besluit hij.
Het boek ‘De drukkerijklok stond stil – oorlogsdagboek van drukkerijdirecteur Hendrik Veldwachter bij drukkerij Ovimex’ is vanaf nu verkrijgbaar.
Iedere week het laatste grafische nieuws in je mailbox?
